Besicilik sığır eti üretimi amacıyla yetiştirilen 6 aylıktan büyük erkek, hadım edilmiş ve dişi sığırlardan et üretimi amaçlıdır. Besi çiftliklerinde, çiftçiler üretim hedeflerini belirlerken hedef pazarlarının ihtiyaç duyduğu ürün türlerini dikkate almalıdır: Ağırlık, ortalama günlük kazanç (ADG), yağ örtüsü, etin rengi vb. besicilik için ticari hedeflere ilişkin ön bilgi hedeflerin belirlenmesine olanak tanır. Bu, uygulanacak diyet türüne (kuru diyet, yarı kuru diyet, ıslak diyet), ihtiyaç ve uygulanacak en uygun beslenme programına karar vermelerine yardımcı olacaktır.
Barınak ve yaşam koşulları
Sığır yetiştiriciliğinde besicilik için en önemli çevre koşullarında birisi barınakların durumu ve uygun barınak tipi seçimidir. Barınak sistemi seçiminde etkili ve önemli faktörlerden birisi iklimdir. Besi için en uygun sıcaklık +4 C ila +24 C arasındadır. -20 C’nin altı ile +32 C’nin üstü ise arzu edilmeyen sıcaklıklardır. Süt inekçiliğinde ise sıcaklık +10 C ile +24 C arasındadır.
Bir diğer göz önüne alınması gereken unsurda sermaye miktarıdır. Sermayenin tümü barınak yapımına aktarılmamalı, barınak yaptıktan sonra işletme sermayesi içinde para gerekecektir. Onun için en ekonomik şartları sağlayan barınak tipi seçilmelidir.
Kapalı Sistem / Yarı Açık Sistem / Açık Sistem -Serbest -Bağlı duraklı – Serbest duraklı olmak üzere 3’e ayrılır
Besi sığırları için barınak sistemleri, altlıksız sistemler ve altlıklı sistemler olarak ikiye ayrılabilir. Çöpsüz sistemler, sıvı gübre işlemlerine dayanır. Altlık sistemleri, altlığın miktarına ve yapısına bağlı olarak genellikle katı gübre yöntemleridir. Ancak bunlar kombinasyon halinde de çalıştırılabilir (katı gübre ve sıvı gübre / sıvı gübre).
Yumuşak, deforme olabilen bir yatış alanı ve ilave bir sert yürüyüş alanına sahip barınma sistemleri, hayvanların ihtiyaçlarını en iyi şekilde karşılar. Çöp koylar hayvan refahı için sayısız avantaj sunar.
Bağlı Sistem Besi ahır zeminleri
Ahır yapımı için fazla yatırım gerektirmez. Bu sistemde işçilik giderleri azdır ve yılın 12 ayı besi yapılabilir. Sabit bağlama ve hareketsizlik sığırın hastalıklara karşı direncini çoğaltır. Uzun süreli besilerde romatizmal eklem hastalıkları ve kemik bozuklukları şekillenir. Bu durum sığırın yem yemesini etkiler ve canlı ağırlık artış hızını yavaşlatır.
Sığır tamamen hareketsiz olduğundan karkasları daha fazla yağlı olur. Buna bağlı olarak et randımanları, serbest dolaşımlı ahırlarda beslenen sığırlara oranla 2-3 puan daha yüksek olur. Bu tip ahırlarda sığırlar bağlandığından, sığırların kontrolü ve ahırın temizliği daha kolaydır.
Sığırların önünde otomatik suluk mevcut değilse su içmeleri kısıtlanır. Her sığırın canlı ağırlığına göre hesap edilen yem miktarı kontrollü bir şekilde verilebilir. Sığır sağlığına çok uygundur. Sığırlar hastalıklara dirençli olurlar. Sığırlarda tırnak uzamaları şekillenmez. Ayak ve eklem hastalıkları çok az görülür. Bu sistemde sığırlar yemleri iştahla yerler ve canlı ağırlık artış hızları daha fazla olur. Bu tip ahırlarda beslenmiş sığırların karkasları daha kaliteli olur. Karkasları aşırı yağlı değildir.
Açık Sitemlerde Besicilik MERA
Açık sistemde kış soğuklarında hayvanın hastalanmasından korkulur. Uygun besleme koşulları ile -17 C de bile yeterli canlı ağırlık artışı sağlanabilir. Hayvanlar biraz daha fazla yem tüketerek bu soğukla mücadeleye çalışır ancak -30 C0 den sonra önlem alınması gerekir.
- Akdeniz, Ege, Marmara, Karadeniz, İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde yarı açık sistem ve açık sistem seçilebilir.
- Ancak bu bölgelerin özellik arz eden sert iklim karakterli yörelerinde ve Doğu Anadolu Bölgesinde kapalı sistem tercih edilebilir.
- Sabit bağlama ve hareketsizlik sığırın hastalıklara karşı direncini çoğaltır.
- Özellikle uzun süreli besilerde romatizmal eklem hastalıkları ve kemik bozuklukları şekillenir. Bu durum sığırın yem yemesini etkiler ve canlı ağırlık artış hızını yavaşlatır.
- Sığırların önünde otomatik suluk mevcut değilse su içmeleri kısıtlanır.
- Yaz aylarında sıcak bölgelerde besi yapma mümkün değildir.
- Bu tip ahırlarda sığırlar bağlandığından, sığırların kontrolü kolaydır
- Ahırın temizliği daha kolaydır.
- Her sığırın canlı ağırlığına göre hesap edilen yem miktarı kontrollü bir şekilde verilebilir.
- Sığır tamamen hareketsiz olduğundan karkasları daha fazla yağlı olur.
- Buna bağlı olarak ta et randımanları, serbest dolaşımlı ahırlarda beslenen sığırlara oranla 2-3 puan daha yüksek olur.
- Ahır yapımı için fazla yatırım gerektirmez. Kapalı ahırlara oranla en az %70 daha ucuza yapılabilir.
- İşçilik giderleri çok azdır.
- Bu sistemde yılın 12 ayı besi yapılabilir.
- Sığır sağlığına çok uygundur. Sığırlar hastalıklara dirençli olurlar. Sığırlarda tırnak uzamaları şekillenmez. Ayak ve eklem hastalıkları çok az görülür.
- Bu sistemde sığırlar yemleri iştahla yerler ve canlı ağırlık artış hızları daha fazla olur.
- Bu tip ahırlarda beslenmiş sığırların karkasları daha kaliteli olur.
- Karkasları aşırı yağlı değildir.
- Açık sistemde kış soğuklarında hayvanın hastalanmasından korkulur. Ancak uygun besleme koşulları ile -17 C de bile yeterli canlı ağırlık artışı sağlanabilir. Ancak hayvan biraz daha fazla yem tüketerek bu soğukla mücadeleye çalışır -30 C den sonra önlem alınması gerekir.
Merada Beslemenin Faydaları: Kesif yem gideri azdır, besi ucuza mal olur. Hayvanın gübresi dışarıda kalır, taşıma ve işçilik masrafı olmaz.
Merada Beslemenin Sakıncaları: Sığırlar daha geç besi alırlar. Et kalitesi düşük olur (eğer mera ot bakımından zayıf ve kalitesiz ise). Yazın sıcak ve sinekten dolayı ağırlık artışı yavaşlar. Hayvanlar daha geç elden çıkarılabilir.
Besiye alınacak hayvanlar ilk önce iç ve dış parazitlerden arındırılmalıdır. Hiçbir hastalık taşımamalıdır. Sağlığı yerinde olmayan sığırlar ile yapılacak besi kârlı olmaz. Hayvanların paraziter ve diğer hastalıklarla mücadele ve tedavilerinde mutlaka gerekli tedbirler alınmalıdır.
ÖN UYARILAR
- Mevzuat ve standartlar
- Hayvanların hak talepleri
- Alan tahsisi programı
- İşlevsel fonksiyonel alanlar
- Serbest ahır sistemleri
- Dağınık hayvancılık sistemleri
- Özel alanlar ve ahır ekipmanları.