Buzağı beslenme gelişimi

Buzağı beslerken dikkat edilmesi gereken önemli konular ve hususlar:

Buzağı beslenme ve gelişimi için Kolostrum (ağız sütü), normal süte göre 2 katı kuru madde, 3 katı mineral ve 5 katı protein içerdiği gibi yüksek oranda; buzağının acil ihtiyacı olan vitaminler, enerji, büyüme faktörleri, hormonlar ve hastalıklardan korunmasına yardım eden bağışıklık maddelerine (IgG) sahiptir. Kaliteli kolostrum buzağı için tek sağlıklı yaşam iksiridir.

Buzağılar hastalıklara karşı yok denecek kadar zayıf bağışıklıkla ve çok aç bir şekilde dünyaya gelmektedir. Buzağılar doğar doğmaz strese maruz kaldığı gibi hastalık yapıcı etmenlere karşı savunmasız olduğundan, acilen kaliteli kolostruma ihtiyaç duyarlar. Öte yandan bağışıklık maddelerinin (IgG) bağırsaktan etkin bir şekilde emilerek kana karışması yalnızca doğum sonrasındaki ilk birkaç saat içinde gerçekleşebilmektedir. Doğumun üstünden zaman geçtikçe IgG’nin kolostrumdaki konsantrasyonu ve buzağı bağırsağından emilimi hızla düşmekte, 24. saattin sonunda ise emilim %10’lara düşmektedir.

Buzağı beslenme gelişimi İlk gün

Buzağılar doğar doğmaz (ilk 1 saat içerisinde) alması gerek ilk sütleri olan Kolostrum (ağız sütü), doğumla beraber doğum yapan inek memesinde sağılan son derece komplike bir salgıdır.

Doğumdan itibaren İlk 1 saat içerisinde ve ilk 6 saat içerisinde her seferinde hayvan ağırlığının %5 kadar yaklaşık 2-2,5 Litre olarak 2 kez verilmelidir.
Memeden emen yavrunun ne kadar Kolostrum/süt içtiği de bilinemez. Bu nedenle mümkünse buzağılara ağız sütü sağılarak, rahat kullanım için tasarlamış saplı, sağlam fonksiyonel, 3 litrelik beslenme şişesi (Biberon) kullanarak besleyiniz.

Biberon ile buzağı besleme

Eğer yavru annesini emerse ineğin sağımı sırasında devamlı yavrunun emmesini isteyeceğinden sağım zorlaşır ve verim düşüklüğü şekillenebilir. Ayrıca memeden emen yavrunun ne kadar Kolostrum/süt içtiği de bilinemez.

İlk besleme

Kolostrum (ağız sütü) Mutlaka Biberon ile verilmelidir.

Biberon emziği

• Kolostrum memesi çok yumuşak kauçuktan olmalıdır.
• Yumuşak ve kolay emilebilmeli
• Yeterli miktar ve debi kolostrum akışı sağlayabilmeli.
• İlk haftadan sonra biberon memesi çok sert kauçuktan olmalıdır.
• Emme refleksini davranışını geliştirmeli
• Zor ve yavaş emilim sağlamalı
• Ağız ve salya ağız suyu gelişimini destekler
• Salya sayesinde midede PH dengesi oluşur
• Bu sayede bağırsakta emilimi artar, papilla ve kas gelişimini tetikler.

Verilecek ilk kolostrum (ağız sütü) ;

• Kaliteli (IgG ≥ 50g/lt, Brix Değeri ≥ %22, oda ısısında Dansitesi> 1050),
• Zamanında (en iyisi ilk 20 dakikada, doğumundan sonraki 1 saat içerisinde),
• Hijyenik (Toplam bakteri ˂100.000 cfu /ml ve Koliform ˂ 10.000 cfu /ml),
• Vücut ısısında (38 ºC) olmalıdır.

Buzağı beslenme gelişimi ilk hafta (1-5 gün)

Doğumdan sonraki ilk 12 saatten sonra kolostrum günlük 3 öğün olarak ve her seferinde hayvan ağırlığının %6 kadar, yaklaşık 3 Litre olarak verilmelidir.
Öğün araları eşit zaman aralıklarında olmalıdır. Bir öğünde canlı ağırlığının %6 dan fazla kolostrum tüketmek de ishale yol açabilir.

Buzağılarda Rumne İçme Nedir ve nasıl önlenir?

Rumen içmek, (rumende içecek birikimi / Pansentrinken, ruminal drinking) veterinerlerin süt buzağılarında gördüğü ölümlerin ana nedenlerinden biridir. Tek ölüm nedeni veya diğer ölüm nedenlerine yatkınlık olabilir. Hastalık, süt veya buzağılara verilen diğer içeceklerin fizyolojik olmayan şekilde rumende birikmesinden sonra kolay hazmolabilir karbonhidratların uçucu yağ asitleri ve laktik aside fermantasyonu nedeniyle oluşur.

İstenen süt akışı

• Rumen içme, özofagus oluk refleksinin başarısız olduğu zamandır (oluk ya eksik kapanır ya da hiç kapanmaz), böylece süt abomasum yerine doğrudan retikülo-rumen’e akar.
• Rumende süt bakteriyel parçalanmaya uğrar ve laktik asit ve diğer uçucu yağ asitleri üreterek asidoza neden olur. Bu, iltihaplanmaya neden olan rumen astarına zarar verir ve abomasum’da sütün lor oluşumunu engeller. Enflamasyon, özofagus oluğunun kapanmasını etkiler, sorunu şiddetlendirir ve düzenli olarak ortaya çıkarsa, bağırsak duvarının kalınlaşmasına, sindirim sisteminden daha yavaş süt geçiş oranları ile hareketliliğin azalmasına ve daha zayıf besin emilimine neden olur. Rumen’in ülserasyonu, ikincil bakteriyel ve fungal enfeksiyon ile birlikte de ortaya çıkabilir.
• Etkilenen buzağılar genellikle şartsız ve susuz kalır. Ayrıca kemerli bir sırtla hafifçe depresif görünebilirler ve iştahsızlık ve zayıf bir emme refleksine sahip olabilirler. Diğer semptomlar arasında tekrarlayan şişkinlik, gri renkli gübre ile ovalama, saç dökülmesi ve zayıf koordinasyon bulunur.

Olası risk faktörleri şunları içerir:

• İçme hızı – Buzağılar bir kovadan içmeyi öğrendiklerinde sütü çok hızlı bir şekilde tüketebilirler. Bir emzik meme ucundaki deliği genişletmek veya aşınmış veya hasar görmüş meme uçları da içme hızlarını artıracaktır.
• Beslenme yüksekliği – meme ucu burun yüksekliğinde olmalıdır.
• Sütün yanlış sıcaklığı (çok soğuk) – vücut sıcaklığında (39 °C) beslenmelidir.
• Atık sütün beslenmesi.
• Düşük kaliteli süt ikame edici ve yanlış konsantrasyonda beslenir.
• Sütün tadı.
• Düzensiz beslenme süreleri / seyrek beslenme.
• Stres
• Ağrı, sıkıntı veya halsizliğe neden olan solunum yolu hastalığı veya ovalar gibi altta yatan hastalık.

Pansentrinken, Ruminal drinking önlenmesi

Yeterince erken tespit edilirse durum tersine çevrilebilir, ancak kronik olarak etkilenen buzağıların iyileşme şansı düşüktür ve bu nedenle önleme tedaviden daha iyidir. Etkilenen buzağılar, semptomlar ortadan kalkıncaya kadar meme ucu / meme başı şişesi aracılığıyla daha küçük miktarlarda sütle daha sık beslenmelidir. Özofagus oluğu, buzağıya emmesi için bir parmak teklif ederek sütü beslemeden önce kapanması için tetiklenebilir. Bikarbonat bulunan sıcak bir elektrolit çözeltisinin borulanması, etkilenen buzağılarda ruminal asidozla mücadeleye yardımcı olabilir.

Özofagus oluğunun zayıf, çekingen veya stresli buzağılarda oluşma olasılığı daha düşüktür, çünkü buzağılar süt içme konusunda heyecanlandıklarında oluk kapanması meydana gelir. Su, oluk kapanmasını uyarmaz.

Buzağı hastalıklarının erken teşhisi ve tedavisi, rumen içmenin önlenmesi için çok önemlidir ve birincil hastalığın başarılı tedavisi, buzağının oluğun normal işlevini yeniden kazanmasını sağlayacaktır.

Buzağı beslenme gelişimi 5 günden 2 haftalık olana kadar

Beslenme emzikli kova ve doğru emzik meme kullanımı buzağı beslenme ve gelişimi ve doğru beslenebilmesi için çok önemlidir.

• Günde 2 öğün tercihen vücut ısısında (38 ºC) 10 kg canlı ağırlık için 1 litre süt
• Buzağı maması olarak günde en az 10 20 gr ve serbest miktarda (ad-Libitum)  başlangıç yemi ve tahıl verilmelidir.
• Süt ve su orta sertlikte emzikli kovalar ile verilmeli
  • Gün boyu ad-libitum serbest beslenme için ve öğünler için ideal miktarda süt emilimini sağlar
  • Hayvanın gün içerisinde ihtiyacı kadar emilimini sağlar ve hayvanı oyalar.
  • Orta sertlikte emzik buzağının yeterli salya (ağız suyu) üretmesini sağlar.
  • Salya hem ağız içi oluşabilecek enfeksiyonlar için antiseptik koruma sağlar.
  • Emme reflekslerini karşılar, çene ve dil kullanımını tetikler.
• Emziksiz kova ile içme nedeniyle buzağı çok hızlı ve tek seferde içer. Bu nedenle:
  • Nefes borusuna su kaçabilir.
  • Midesi hızla şişer ve emilen sıvı mide bağırsakta sindirilemeden dışarı atılır.
  • Alınan sıvı besinin değeri azalırken mide şişkinliği oluşur.
  • Emme reflekslerini tam olarak yerine getiremediğinden diğer buzağıları ve cisimleri yalama ve emme alışkanlığı edinir.
  • Kova içerisine yabancı cisim, sinek böcek, kedi vs girebilir.

Beslenme kovası ve emziği

Şeffaf, ölçekli ve kapaklı kova kullanılması halinde:

Ad- libitum Kovalar

Emzik / meme kullanımı

Bir buzağı bu erken aşamada bile bir biberon ve emzik kullanarak kolostrum, bir torba veya kovaya göre çok büyük faydalar sağlar. Emzik ve biberonun tamamen temiz olduğundan emin olmalısınız, böylece enfeksiyon bulaşmaz. Yeni doğan buzağıların aldığı süt, özofagus kanalı yoluyla özofagustan abomasuma yönlendirilir. Yeni doğan bir buzağıda düzgün çalışan tek mide olduğu için rumen, retikulum ve omasumu atlayıp abomasum girmesi gerekir.

Yemek borusu oluğunu oluşturan kas kıvrımları, sıcaklık ve emme ile uyarılır. Süt ikame ürününün doğru sıcaklıkta beslenmesi (45°C’de ılık sudan oluşur ve 37-39°C’de beslenir) ve emziklerin kullanılması özofagus oluğunu en iyi şekilde açılması için uyarır.

Süt pıhtısına gömülü olan süt yağı, ağızda tükürükten salgılanan lipaz adı verilen başka bir enzim tarafından parçalanır. Emzikle besleme, kovayla beslemeye kıyasla süt alımını yavaşlatır. Bu nedenle emziren bir buzağı, süt yutulduğunda dahil edilen çok daha fazla tükürük üretir.

Tekli veya grup kafesli besleyicilerden meme başı beslemesi, bu nedenle sağlıklı ve verimli bir şekilde sindiren buzağılar için önemli faydalar sunar.

Doğru emziği seçmek de bir fırsattır. Daha yavaş akış hızına sahip olan emziklerin, daha serbest bir süt akışına izin veren meme ve emziklerden uçlarından beslenenlere göre abomazumda daha iyi pıhtı oluşumu sağladığı görülmüştür. Daha yavaş akışlı meme başları üzerinde yetiştirilen buzağıların daha fazla başlangıç ​​karışımı yedikleri ve bunun sonucunda çok önemli rumen dahil olmak üzere daha hızlı sindirim süreci gelişimine sahip oldukları gözlemlendi ve bu da onları sütten kesimden sonra büyüme kontrolü olmadan yeterli yem tüketmek ve sindirmek için daha iyi bir konuma getirdi. Buzağıların günlük canlı ağırlık kazancının (DLWG) daha yavaş akışlı meme kullananlarda daha fazla olduğu gözlendi.

			SAĞIM SAYISI
	1	2	3	4	5	11
Bileşimi	Kolostrum	Geçiş	Sütü			Norm. Süt
Toplam KM, %	23.9	17.9	14.1	13.9	13.6	12.5
Yağ, %	6.7	5.4	3.9	3.7	3.5	3.2
Protein*, %	14.0	8.4	5.1	4.2	4.1	3.2
Antibody, %	6.0	4.2	2.4	0.2	0.1	0.09
Laktoz, %	2.7	3.9	4.4	4.6	4.7	4.9
Mineraller, %	1.11	0.95	0.87	0.82	0.81	0.74
Vitamin A, ug/dl	295.0	–	113.0	–	74.0	34.0