Hayvanlarda beslenme kaynaklı ayak problemi sorunları sıkça karşılaştığımız ve ciddi ekonomik kayıplar verdiren bir sorundur

Bu problemin sebepleri: Tırnak problemlerinin % 40 beslenme (yem ve rasyondan), %30 ise ahır zeminlerindeki ıslaklık ve dışkıdan, % 20 ise sert ve pürüzlü zemin yüzeylerinden, % 10 ise genetik veya hayvanın fiziksel yapısından kaynaklanmaktadır.

Beslenme

İnce öğütülmüş tane yemler, lif uzunluğu yetersiz kaba yemler, kalitesiz kaba yemler, alışık olmayan yemler, ani yem değişiklikleri, süt sığırı rasyonundaki kaba yem oranının % 60’ın altına düşmesi, asitli rasyonlarla besleme (melas, küspe, vb.), aşırı besleme, kalsiyum, çinko, bakır, iyot, selenyum gibi mineral maddeler ve metionin, sistein gibi kükürtlü amino asitlerin eksikliği, rasyondaki toplam kuru madde de yağ oranının % 4’den veya protein oranının % 17’den fazla olması,

Bunları doğru yöneterek birkaç ay içinde % 80 oranında azaltabilirsiniz. Her tırnak hastalığının ve her bir topallığın Avrupa’daki ortalama maliyeti 350- €.

Hayvanlarda beslenme kaynaklı ayak problemi

Yemlerin hayvanların önünde uzun süre bekleyerek bozunması. Doğru yem ve rasyon kullanıldığında iyi sonuçlar alınır ama yanlış zamanda ve yanlış miktarda yem kullanıldığında ’da ayak problemlerine sebep olup topallığa yol açabilir.

• Aşırı kesif yem kullanımı.
• Küflenmiş Silajlar
• İnce kıyılmış Silaj
• İnce kıyılmış karma yem
• Düşük kuru maddeli Silajlar
• Kaba kesif yem dengesizligi
• Yetersiz mineral madde
• Hızlı yıkılabilen nişasta kaynakları
• Akşamdan hazırlanan ve bekletilen yem karışımları

Yem- Rasyon

Besi bitirme yemi olarak adlandırdığımız fabrika yemleri kullanan yetiştiricilerimiz hayvanlara verecekleri miktarın %50 sini besi bitirme yemi vererek kalan kısmını arpa Flack yahut mısır Flack ile tamamlıyorlar. Ancak fabrika (besi bitirme) yeminde neredeyse %40 oranında arpa yahut mısır zaten var. Bir de siz üstüne takviye yaptığınızda hızlı yıkılabilen ve yüksek enerjili bir yem yapmış ve hayvanlarınıza sunmuş oluyorsunuz ki buda hayvanların topallık oluşması için uygun ortam hazırlıyor.

Halk arasında; sanayi yemi, fabrika yemi, karma yem diye bilinen kesif yemin tarifini ise şöyle yapabiliriz; verildiği hayvanın ileride kendisinden beklenen verime göre, yaşamasını, büyümesini ve gelişmesini temin eden, verim devresinde yaşamasını etkilemeden, en çok ve en kaliteli ürün vermesini sağlayan, birçok hastalıktan koruyan, sağlığına dokunmayan, denemeler sonucu ortaya çıkan en yeni bilgilerle birden fazla ve yeteri kadar hammaddenin karışımıdır. KESİF yem yapımında kullanılan hammaddeler; mısır, buğday, arpa, çavdar gibi tahıl daneleri, pamuk küspesi, soya küspesi, ayçiçeği tohumu küspesi, buğday kepeği, melas gibi tarımsal endüstri yan ürünleri kullanılmaktadır. Bunların yanında verileceği hayvana ve verimine direk etkisi olan vitaminler, mineral maddeler, koruyucular, büyütme etmenleri de karmaya girmektedir.

Bozuk yemlerle beslenme, endotoksin ve histamin artışına, bu da canlı tırnak dokusundaki kan dolaşımının bozulmasına sebep olmaktadır

Beslenme

Tahıl veya konsantre yemlerin fazla verilmesi, rasyonda yapısal etkili kaba liflerin az veya kaba yemlerin lezzetsiz ya da kalitesiz olması nedeniyle hayvanın konsantre yemleri seçerek yemesi sonucunda işkembedeki asidite artar. Rumende oluşan asiditeye bağlı sindirim sistemindeki mikrofloranın bozulması ile birlikte endotoksin salınmaktadır. Salınan endotoksin histamin artışına, histamin artışı da damarlarda genişlemeye sebep olmaktadır. Buna bağlı dokularda ödem oluşumu, damar hasarı ve keratin sentezinde azalma meydana gelir. Bu zincirleme reaksiyon sonucunda da aksama-topallık görülür. Aynı zamanda işkembede tükürükle tamponlanamayacak katar artan asidite, bağırsak hareketleriyle kalın bağırsağın son bölümlerine kadar gider. Kalın bağırsaktaki asit ortam sebebiyle dışkı sümüksü, cıvık, köpüklü ve kabarcıklı bir hal alır. Dışkıyı bu formda gördüğümüzde asidoza bağlı ayak sorunu başlamış demektir.

Bu şekilde olan hayvanlar için sadece kaliteli kaba yem verilmeli.

(Dört santimlik partikül büyüklüğü olan yonca gibi kaliteli kaba yemlerin rasyonda yer alması magnezyum oksit ve sodyum bikarbonat gibi malzemelerin bir profesyonel nezaretinde hayvanlara belli bir süre için verilmesi Çözüm olarak önerilebilir)
Hayvanınızda böyle bir problem oluşmaya başladığını nasıl anlarız?
Hayvanlar geviş getirmelidir : Sağlıklı bir büyükbaş hayvan ağzına aldığı her bir geviş lokmasını en az 50 defa çiğnemelidir 50’nin altına düşmüşse yukarıda bahsettiğimiz problemlerden bir tanesi ile karşı karşıyadır demektir.

Ahır ve Zeminden kaynaklanan topallık ve ayak problemi

• 

• 

• Tırtıklı yapılmış beton yüzeyler
• Hayvanların gezinti alanındaki basamaklar
• Aşırı kaygan zeminler
• Islak ve dışkılı (gübreli) ahır zeminleri.
• Hayvanların yatacağı yumuşak ve esnek zemin olmayışı
• Aşırı kalabalık hayvan grupları.

Bakım ve yönetim

Kalabalık, hareketsizlik, kaygan beton ve kirli zeminler, zeminlerdeki çatlaklar ve küçük taşlar, dışkı ve idrarın yetersiz drenajı, sürekli ıslaklık, toprak ve benzeri yumuşak zeminlerden ani olarak beton zeminlere geçiş, hayvan refahının yetersizliği, doğum zamanındaki oluşan ayak hassasiyetinin dikkate alınmaması, uzun süre ayakta kalması, altlık kullanılmaması, kötü veya yetersiz yataklıklar, sıcaklık stresi, kötü ayak banyosu veya tahriş edici dezenfektanlar, dışarıdan sürüye hayvan katılması,