Fan performansında ne kadar değişkenlik olduğunu ve etkili bir ahır fanları seçimi için önemini fan model ve özelliklerine incelediğinizde alternatifin çok fazla olduğunu göreceksiniz. Yüksek verimli fanlar daha pahalı olabilir, ancak düşük işletme maliyetleriyle yatırımı zaman içinde kolayca geri öder. Bir havalandırma sisteminin toplam maliyetin yüzde 24’ü sermaye yatırımı ve geriye kalan tutar ise 10 yıl boyunca işletme maliyetidir.

Doğru fan seçimi

Düşük kaliteli sirkülasyon fanları kullanan bir ahır havalandırma sistemi ile yüksek verimli fanları kullanan mekanik bir havalandırma sisteminin maliyetleri aynı olabilir. Fan seçimi, tüm havalandırma sistemleri içinde işletme maliyetleri üzerinde en yüksek etkiye sahiptir.

Fan verimliliği

Havalandırma sistemleri için fan seçerken, vat başına CFM (dakikada fit küp) olarak listelenen fanın havalandırma verimliliği derecesini (VER) kontrol etmek önemlidir. Fanlar, tahmin edildiğinden çok daha maliyetli olabilir, bu nedenle bağımsız olarak test edilmiş fanları bulmak önemlidir.

ABD’de bulunan en yaygın iki test tesisi, Illinois Üniversitesi’ndeki Hava Hareketi ve Kontrol Birliği (AMCA) ve Biyo-Çevre ve Yapısal Sistemler (BESS) Laboratuvarıdır. ayrıca AMCA sertifikalı ürün derecelendirme yetkisine sahiptir. Burada test edilen bu ürünler, hangi özel değerin derecelendirildiğini ve sertifikalandırıldığını belirten bir AMCA etiketine sahiptir.

Değişken hızlı fanlar

Artık çoğu havalandırma şirketi, sıcaklık algılayan teknolojiler tarafından otomatik olarak kontrol edilen Değişken Hızlı Tahrik (VFD) fanı sunuyor.

VFD fanlarını kullanan çapraz havalandırmalı bir ahır için yaptığımız önceki çalışmalardan birinde, yaz ve kış arasındaki geçişi hassas bir şekilde ayarlamak, teorik olarak işletme maliyetlerini her yıl için $ 6 azaltabilir. Bu, havalandırma işletme maliyetlerinin yüzde 10 ila 25’i olacaktır.

Değişken hızlı fanlar ve kontrol sistemi

Değişken Frekanslı Sürücü (VFD inverterler) Bu donanım, motor giriş gücünün frekansını değiştirmek için ( motor hızının kontrolü sağlar) güç elektro­niğinden yararlanır.

Fan Kullanımı ve bakım

Bir havalandırma ve soğutma sistemi, yıl boyunca ineğin ve temiz havanın kapladığı dinlenme alanında önerilen hava hızını sağlarsa, her zaman sağlam bir yatırım olacaktır. Yeni bir tesis için farklı havalandırma sistemleri tipleri arasında karar verirken, sistemin doğru fan seçimi yapılması şartıyla günlük yönetim, fan bakımı ve fanların sayısı, ahır yönelimi, durak başına ayak izi, inek akışı, gübre kullanımı veya kişisel tercih gibi diğer faktörler göz önüne alınmalıdır. Tecrübelerimize ve bu maliyet tahminlerinden elde edilen sonuçlara dayanarak, her bir sistem için en verimli fanı kullanmanın ve uygun bir bakım protokolünü izlemenin, havalandırma ile ilgili diğer enerji tasarrufu metodolojilerini geçtiğine inanıyoruz.

Hangi fanın monte edildiğinden bağımsız olarak, tarımsal fanlar nemli ve kirli ortamlara maruz kalır. Yeterli bakımı yapılamayan ahır fanları verimliliklerinin yüzde 30 ila 50’sini kaybedebilir ve deneyimlerimiz taraftarların pek çok çiftlikte iyi bakılmadığını gösteriyor.

Pervane PAL

Pervane dönerken birçok kuvvet birbirini etkiler ve pervane içinde gerilme, bükülme, eğilme gibi zorlamalar meydana getirir. Merkezkaç Kuvveti + Thrust Bükme Kuvveti + Tork Bükme Kuvveti + Aerodinamik Burkma Kuvveti + Merkezkaç Burkma Kuvveti + Vibrasyon Ve Rezonans +

Pervane döndüğü zaman, pallerin ucuna yakın kısımları göbeğe yakın kısımlarından daha büyük bir daire çizerler, bundan dolayı uca yakın kısımlar daha yüksek süratle hareket ederler. Böylece pervanenin üzerinden akan hava akımı uç kısımda en yüksek hızına ulaşır. Bu durumda sabit kesitli bir pervane yüksek devirle kullanıldığında uç kısımlarda büyük sorunlara yol açar.

Pal kesitinde, hücum kenarı ortasından firar kenarı ortasına uzanan hayali düz hatta korda (veter) hattı denir.Korda hattı, ileri çekici kuvvetin hesaplanmasında veya pervanelerin balans ayarının yapılmasında önemli bir unsurdur.

Nispi (Bağıl) Rüzgar Pal kesitinde, hücum kenarı ortasından firar kenarı ortasına uzanan hayali düz hatta korda (veter) hattı denir. Korda hattı, ileri çekici kuvvetin hesaplanmasında veya pervanelerin balans ayarının yapılmasında önemli bir unsurdur

Fan tipi seçimi

Ahır fanları kullanım amacına göre yatay veya dikey veya melez modeller farklı amaç ve maksatlar için kullanılmakta doğal olarak beklenen etki ve kullanım alanları da farklıdır.

Aksiyal fanlar (yatay üfleye fanlar) Kare veya Çember fanlar. Yükselen sıcak havayı ileriye iterek tahliye edilmesini sağlar, Tünel tip havalandırma yapar. Yatay fanların etki alanları ve kullanımı:

Vertical fanlar (dikine üfleyen) tavan veya helikopter fanları Dikey Helikopter fanlar doğrudan havayı hayvanların ve zemin üzerine üfleyerek birim alan başına m3 hava miktarını artırır. Bu sayede serinlik hissi verirken ortamda bulunan nemin toplanmasını sağlar. Helikopter fanların etki alanları ve kullanımı:

Melez ve hareketli fanlar hem dikine hem enine hem de istenilen açıda ihtiyaca göre pozisyonlandırılan ve kullanılabilen fanlar

Fan motorları tip ve çeşitleri

Sabit daimî MIKNATISLI motor

Fırçalı motorların iki bölümden oluşur. Bu iki bölümden birisi statordur. Stator bölümü sabit mıknatıstan yapılmış olanlarına sabit mıknatıslı motor denir. IE4 ve daha yüksek verimlilik sınıfındaki ihtiyacı karşılamak için geliştirilmiş yeni bir endüstriyel motor ürün gamıdır

Senkron motor nedir?

Senkron devirle dönen motorlara senkron motorlar adı verilir. Bu motorlar, içinde dönen manyetik alan hızında yani senkron hızda dönerler. Bir elektrik motorunun dönmesi için döner manyetik alan oluşması gerekir. Makine içinde oluşan döner manyetik alan senkron devirde döner. Senkron devir, 3 faz alternatif manyetik döner alanın devir sayısıdır. 

Asenkron motorlar

Hava aralığında oluşan döner alanın frekansı ile rotorun dönme frekansı aynı değildir.  Asenkron motorlar’da rotor, döner alan devrinden bir miktar (kayma oranı kadar) yavaş döner. Bu motorlar bu sebep ile asenkron olarak adlandırılmaktadır. Hava aralığındaki döner alanın frekansı, motorun besleme frekansı ve kutup sayısına bağlı olup motorun yükü ile değişmez iken rotorun dönme frekansı yüke bağlı olarak değişmektedir. Motorun çalışma bölgesinde yük arttıkça motor devir sayısı düşer, yük azaldıkça devir sayısı artar. Motorun devir sayısı boşta çalışmada en yüksek seviyededir. Asenkron motorun motor çalışma bölgesinde motorun devir sayısı, döner alanın devir sayısını aşamaz.

Sabit mıkantıslı motor nedir?

Rotor ve Strator elektirik motorlarını iki ana bölümü olup sabit olan ve endüklemenin olduğu STRATOR ve içinde dönen parça ise ROTOR olarak adlandırılır. Stator bölümü sabit mıknatıstan yapılmış olanlarına ise sabit mıknatıslı motor denir.

Sabit daimi MIKNATISLI SENKRON motor

Bir elektrik makinesi olarak frekans ve kutup sayısıyla orantılı bir şekilde hareket ederek sabit bir hızda dönen alternatif akım makinelerine senkron makine denir. Eğer senkron makineye elektrik enerjisi verilip mekanik enerjisi elde edilirse senkron motor olarak çalışır. Senkron motorlar yükü değiştiği halde devir sayısı sabit kalan motorlardır. Yani manyetik döner alanın hızı ne ise rotor mili de o hızla döner.

Sabit hızın gerekli olduğu tüm endüstriyel uygulamalarda, Elektrik sistemlerinde kompansatör olarak güç katsayının düzeltilmesinde, Yüksek kararlılık gerektiren konumlama makineleri bulunduran düşük güç uygulamalarında kullanılır.

Fırçasız SENKRON motorlar

Fırça ve kollektör bulunmaz. Brushless ( fırçasız) motorlarda fırça ve kollektör bulunmaz bu yüzden bu motorlara fırçasız motor denir. Güç gerektiren yerlerde kullanılırlar. Fırçasız motorların, fırçalı motorlardan farkı; yüksek hıza sahip olmaları, torkları fazladır. Elektriksel gürültü meydana getirmez, sesiz çalışır, uzun ömürlüdür ve bakımları kolaydır. Bunun yanında fırçasız motorlar tamamen kontrol gerektirir.

BRUSHLESS FIRÇASIZ MOTORLARIN GENEL FIRÇALI MOTORLARA GÖRE BİRÇOK AVANTAJI VE DEZAVANTAJI VARDIR.

FIRÇASIZ MOTORLARIN AVANTAJLARI:

• Yüksek verim
• Doğrusal moment-hız ilişkisi
• Yüksek moment-hacim oranı (Az bakır gerektirir.)
• Fırçaların ve kolektörün olmayışı (daha az bakım, tehlikeli ortamlarda kullanılabilir)
• Sessiz çalışma
• Elektriksel gürültü meydana getirmez
• Daha çok tork sağlar
• Uzun ömürlüdür.

FIRÇASIZ MOTORLARIN DEZAVANTAJLARI

• Harici güç elektroniği gerektirir.
• Uygun çalışma için rotor konum bilgisi gerektirir.

Brushless gear motor https://www.youtube.com/watch?v=J2sUSJEwdSk

İnverter / Redüktör

Elektrik motorlarına binen yük nedeniyle hız ve güç kaybını telafi eden sistemler mekanik olarak dişli yardımı ile yapılıyorsa redüktör. Elektrik ve elektronik olarak kontrol ediliyorsa inverter yardımı ile yapılır.

Redüktörlü Motor Nedir?

Elektirikli veya diğer motorlar bazen kendilerinden beklenen gücü veremeyebilirler. Bu elektrik motorlarına redüktör bağlanarak torkları arttırılabilir. Böylece redüktör yardımı ile yüksek torklu motorlar elde etmiş oluruz.  Redüktör, motorlarda devir-güç ayarını değiştirmeye yarayan bir dişli sistemidir. Motorlara redüktör bağlanarak devir düşürülerek tork yükseltilebilir. Böylece motorun hızını yada gücünü kullanacağımız projeye yada makineye göre ayarlama fırsatı sağlar. Bir nevi vites.

Gövde içine yerleştirilmiş dişli çarklar, miller, yataklar v.b. gibi parçalardan oluşan sistemlerdir. Akademik olarak tanımı: Elektrik motorlarının yüksek dönüş hızlarını makineler için gerekli olan dönüş hızlarına düşürmek için tasarlanan kapalı dişli düzenekleridir.

Redüktör sabit devirli elektrik motorlarından değişken devirli bir dönme hareketi elde etmek için motorun çıkış şaftına bağlanır.Yapı olarak dişli çarklar, dişli yataklar ve millerden oluşan redüktörler alüminyum, demir, çelik gibi malzemelerden üretilmektedir. Dişlileri sürekli yağlı olmalıdır.

DİŞLİ ÇARK SİSTEMİNİN KULLANIM AMACI:

• Miller arasında devinim ve güç iletmek
• Farklı dönme yönleri elde etmek
• Küçük hacimde büyük bir çevrim oranı oluşturmak
• Dönen iki eleman arasında devinim bakımından bağımsızlık sağlamak

AC İNVERTER MOTOR SÜRÜCÜLERİNİN ÖZELLİKLERİ VE AVANTAJLARI  HIZLANMA VE YAVAŞLAMA RAMPASI

İnverter, motor ve yük için birden fazla bağımsız hızlanma ve yavaşlama oranını kontrol edebilir. Bu özellikler sayesinde inverterin hız kontrol yaparken çıkışı ne sürede artıracağı ve azaltacağının kontrolünü kullanıcıya verir. Bu fonksiyon özellikle yumuşak kalkış ve duruş gerektiren yerlerde vazgeçilmezdir. Bu fonksiyonla makinenizin mekanik aksamında korumuş olursunuz. İnverterler motorun ve yükünü hızlanma veya yavaşlama sürelerince kontrol edebilir. Bu özelliği, inverterin hız kontrol modunda iken çıkışın artması veya azalması için geçecek süreyi kontrol eder.