Hayvan konforu her hayvanın hak ettiği yaşam koşullarını sağlamak anlamına gelir ancak Özelikle süt sığırcılığında hayati önem taşır. Hayvan konforunun süt verimi üzerine etkisi olan TEMEL 3 faktör: Ahır zeminlerinin, TEMİZ, KURU, YUMUŞAK olması hayvan konforunun ve hayvan sağlığının olmaz ise olamazıdır.

Süt sığırlarının fiziksel çevre koşullarının iyileştirilmesi ve sığır refahı konularında son yıllarda hızlı bir gelişme göstermiştir. Önemli olan ise ineğin gereksinimlerinin karşılanmasıdır. Bu çalışmada süt sığırcılığında kullanılan yatak ve gezinti alanlarının çeşitleri, özellikleri ve verimi üzerine etkileri incelenmiştir.

Bu konuda yapılan araştırmalar göstermiştir ki hayvan konforu süt verimi üzerinde doğrudan etkilidir.

1. Bekleme konforu,
2. Yürüyüş konforu:
3. Yatak Konforu ,Sağmal hayvanlarda süt verimini doğrudan etkiler.

Hayvan konforunun süt verimine etkisi

1. Bekleme alanında sağlanacak konfor artışı TEMEL faktörleri ( Temiz, Kuru ve Yumuşak zeminler) süt veriminde ortalama %2 artış sağlayabilir.
2. Yürüyüş yollarında sağlanacak konfor artışı TEMEL faktörleri ( Temiz, Kuru ve Yumuşak zeminler) süt veriminde ortalama %3 artış sağlayabilir.
3. Yatak alanında sağlanacak konfor artışı TEMEL faktörleri ( Temiz, Kuru ve Yumuşak zeminler) süt veriminde ortalama %4 artış sağlayabilir.

Konfor artışı sebebi ile süt verimi artarken azalan maliyetler: Bakım, ilaç, veterinerlik, erken kesime gönderme, fertilasyon gebelik kayıpları, topallık ve ayak hasarları ve kızışma ve giderler azalacağından çiftlik karlılığına katkıda bulunur.

Kauçuk ahır zeminleri hayvan refahı için en uygun ortamı sağlar ve süt verimini artırır.

Bekleme konforu

Sığırlar ayakta durma, yem yeme, su içme, yürüme, yatma davranışlarını ahır zeminleri üzerinde sergiler, geviş getirirken uzanıp rahat edeceği konforlu bir alan ararlar. Bu nedenlerle ahır zemini sığırların normal davranış tavırlarını göstermesine izin verecek, yaralanma risklerini en aza düşürecek ve konforlu olacak şekilde tasarlanmalıdır.

Sığırlar Yumuşak Zeminleri Tercih Eder

En belirgin davranış ise, gün içinde daha fazla ayakta kalma isteğidir. Sığırlar normal davranış deseni sergilemesi için ahır zemini ya da durak tabanı hayvanın rahat edeceği standarda getirilmelidir. Nitekim günümüzde, ahır zemini durak tabanının altlık görevi görecek esnek materyalle kaplanması akılcı bir yaklaşım olarak kabul edilmektedir. Tabana kaplanan kauçuk altlık uzun süre dayanma, kolay temizlenme özelliğine sahiptir ve hayvana konforlu bir yatma ve bekleme alanı sağlar. Bu özelliğe sahip bir durak tabanı, yüksek verimli ineklerin gün içinde 14-18 saati yatarak geçirmesini teşvik eder. Süt ve et verimimi artırır.

Ahır zeminleri gereken koşulları sağladığı takdirde, sığırlar yemliklere ve suluklara daha fazla gider ve daha iyi dinlenirler. Doğal istekleri için konforlu bir ortamda barındırılan sığırların süt ve et verimleri artar. Nitekim günümüzde yüksek verimli inekler, ancak iyi dinlenebildiği zaman yüksek süt verimi potansiyeli gösterebilmektedir. Kauçuk ahır zeminleri süt verimini artırır

Yürüme Konforu

Sığırlar Yumuşak-Esnek Zemin Üzerinde Yürümek İsterler

Sığırlar doğal yaşam alanlarında göçebe gibidir ve günlük 4-6 km / gün yürürler. Bu sayede tırnaklarındaki kan sirkülasyonu da gayet iyidir. Yürüdükleri alanlar kaymaya karşı dirençli ve yumuşak toprak tipleridir. Günümüz şartlarında ise yüksek verimli ineklerin barınaklarında gün içinde yaklaşık olarak 1000-1500 metre / gün gibi düşük hareket aktivitesi gösterirler.

Entansif yetiştiricilikte ise ahır zemini drenaj ve gübrenin kolay sıyrılabilmesi için betonlanır. Sığırın ayağı beton yüzeye temas eder. Oysaki sığırlar yürürken doğal ortamlarında olduğu gibi, üstüne bastığında tırnaklarının kısmen içine gömüleceği bir yüzeyi tercih ederler.

Ahır tabanları sert olduğunda tırnakların taşıyacağı yük değişir. Sert yüzeyler tırnak tabanı üzerine olan basıncın artmasına neden olarak, tırnak biyomekaniğini zayıflatır. Sığırların yürümesini dengesizleştirir. Tırnakların dış çevresindeki baskı ve gerginlik artışı ile tırnakların büyümesi oransızlaşır. Özellikle arka ayaklardaki tırnakların şekli ve biçimi bozulur.

Tırnaklarda oluşan şekil bozuklukları, bacak şeklinin dolayısıyla da vücut formunun bozulmasına yol açar. Diğer taraftan ayak tabanı sert zeminler sürtünmeden dolayı zarar görür. Oluşan çürükler sonucu ayak tabanı ülseri ortaya çıkar. Ayak sorunları, hayvana acı verdiğinden hayvanda hareketlilik azalır, yemlik ve suluk alanlarında daha az görünür. Bu bağlamda hayvanların yem ve su tüketimi düşer ve ya bir defada yedikleri ve içtiklerinin oranı fazla olur. Bu da ruminasyonu etkiler.

Kauçuk zeminler

Kauçuk kaplamalar tırnak hasarı ve yaralanmaları azaltmak için uygun bir materyaldir. Kauçuk kaplanmış alanlardaki inekler düzenli bir şekilde yemlik ve suluklara gittiğinden yem tüketimi düzene girer asidoz ve çeşitli metabolik hastalıkların görülme olasılığı azalır. Ayrıca kauçuk kaplamalar hayvanların kendilerini doğal ortamlarında ki çayır mera alanlarında hissetmelerini sağlar.

İlk olarak, durak zeminleri, eklemlerin hassas noktaları için duyarlı, aşırı yumuşak zeminler için hayvanların ihtiyaçlarını karşılamalıdır. Ayrıca bu zeminler yetiştiricilerin gereksinimlerini karşılamalıdır.

Yumuşak ve kuru altlık hayvan refahına, meme sağlığına, süt kalitesine, yada az tırnak ve eklem problemlerine sonuç olarak da üretimi artırıcı katkıları vardır. Temiz, kuru ve yeterince yumuşak altlık serilmiş duraklar ineklerin daha temiz kalmasını sağlar ayrıca mikrobiyel gelişimi engeller ve bu nedenle daha az sağlık problemi ortaya çıkar. Yeterince konforlu yapılmış durak zeminleri daha uzun süre yatmayı teşvik eder, yaralanmayı en aza indirir ve ayrıca bir oranda da izolasyon oluşturur. İnekler ayakta dururken ve sağılırken statik yük, yürürken ise dinamik yük taşır. Kritik temas alanları yattıkları zaman eklemler ve yürüme esnasında ise tırnaklardır.

Yatma konforu

Sürekli olarak yumuşak zeminli duraklar inekleri daha rahat olması için iyi bir başlangıçtır. Yumuşak, temiz ve kayma-dirençli zeminlerdeki inekler günün yarısından fazlasını yatarak geçirir. Yumuşak zeminli duraklar beton zemin üzerine sap altlık serili duraklar ile karşılaştıklarında zaman ve maliyet bakımından daha avantajlıdır. Bu sadece minimum işçilik gereksinmesi ve diğer yatak çeşitleri ve saman için minimum maliyettir: yumuşak zeminli duraklarda nemin emilimi için küçük bir kısım uygundur ve bunu muhafaza etmek daha kolaydır. Zaman ve para tasarrufunun yanı sıra, az sap altlık kullanımı da yetiştiriciler için ayrıca önem taşır.

Sığırlar yatma pozisyonunda ön ve arka ayaklarını vücutlarının altına alır. Bu pozisyonda vücut ağırlığının önemli bir kısmını, ön ayak bileği ile arka ayağının diz kısmına verirler. Bu alanlarda deri gergin bir hal alır. Gerginleşen deri, sert yüzeylerde sığıra acı verir. Hayvan uzun süre aynı pozisyonda kalamaz. Ayaklardaki gerilmelerden kaynaklanan acıyı azaltmak amacıyla vücudunu çevirir başka bir ifadeyle yatış pozisyonunu değiştirir ve vücut ağırlığını daha geniş bir alana yaymaya çalışır. Ancak sürekli pozisyon değiştirmesi zamanla kıl ve deri aşınmalarına neden olur. İlerleyen süreçte aynı bölgelerde devam eden deri aşınması yaralara dönüşür ve enfeksiyonlara açık bir ortam oluşturur. Ayrıca sığırlar sert zeminler yattığı zaman kılcal damarlarda daha fazla baskı oluşur ve kan dolaşımı yönde etkilenir. Ahır zemine ya da durak tabanından yakalanan rahatsızlığı hayvan davranışlarıyla anlatmaya çalışır.

Altlık materyali olarak kullanılan çeşitli malzemelerin: ineklerin yatma süresini uzattığı, stresi azalttığı, süt verimini yaklaşık % 2-3 oranında yükselttiği ve bunlara ek olarak ineklerin daha temiz ve daha az yara bereli olduklarının, durakların hijyeninin’ de daha iyi olmasına olanak verdiği bilinmektedir.

Süt verimine etkileri

İnekler günün önemli bir kısmını yatarak geçirirler. Ahır içinde hayvanların yatma yerlerinde özel olarak yapılmış bölmelere ‘durak’ adı verilmektedir. Yatma yerleri zemini vücutlarının her noktasında aynı basınç oluşturacak şekilde olması ve vücut kemik çıkıntılarının bulunduğu yerlerin yumuşak bir zeminle temas etmesi en doğru uygulamadır. Zemine serilen malzemenin, ineklerin temiz ve sağlıklı olarak yaşamlarını sürdürmesine olanak vermesi gibi özellikler gerekmektedir (Natzke 1982; Nilsson, 1992; Rodenburg,1994).

Ahır zeminleri ve yataklık planlaması

Ahır zeminlerinde yüzey sertliğini gidermek, zemini daha esnek hale dönüştürmek etkin bir çözüm olarak karşımıza çıkmaktadır. Son yıllarda yumuşak yüzey alanı sağlamak amacıyla kauçuk kaplamalar tasarlanmış ve pazara sunulmuştur. Nitekim kauçuk barınak kaplamaları, kaplanan yüzeylerde tırnak yüzey üzerine 2-3 mm içe gömülmekte, degeli bir yürüyüşe olanak sağlayarak, yürüme sırasında olası kayma riskini de en aza indirmektedir.

Entansif sağmal çiftlikte kauçuk zemin kullanımı

Son yıllarda barınak zeminlerinin kauçuk kaplanması konusunda çeşitli görüşler ortaya atılmaktadır. Yürüme yollarına serilen yumuşak malzemenin sığır konforu için önemi anlaşılmıştır. Genel olarak kauçuk kaplamalar durak tabanına, inekler yem yerken durdukları alanlara, sağımhane durakları ve bekleme salonlarına kaplanması önerilmektedir.

Verime Etkisi

Ahır içinde oluşturulan yumuşak ve esnek zeminler yaralanmaları ve topallayan inek sayısını azalttığı bilimse olarak ispat edilmiştir. Zemin kaplamada kullanılan kauçuk materyalde aşağıdaki özellikler mutlaka aranmalıdır.

Esnek olmalı, üzerinde uygulanan basınç bittiğinde tekrar eski halini almalı, uzun ömürlü olmaı, kolay temizlenebilmeli, montajı hızlı ve kolay olmalı, üzerinde pislik birikmesini önlemelidir.

Hayvan barınak zeminleri ve yatakları sınıflandırılması, üretimi ve kullanım alanı tamamen hayvanın tabiatına uygun şartları sağlamalı. Her hayvanın doğal yaşam ortamı ve ihtiyaçları farklı bu sebepten herhangi bir altlık malzeme o iklim ve ihtiyaçların cevap vermesi gereklidir.

Hayvan yatakları ve kauçuk zeminler

Hayvanların Cinslerine, Irklarına, Yaşlarına göre farklı ölçülerde ve yetiştirme modellerine göre Bağlı, Yarı Serbest, Padok olan ahırlar için farklı tip inek yatakları vardır. Ayrıca hayvan ihtiyacı ve refahı için Esneme oranları, Kalınlıkları ile konfor Özellikleri farklı olan yataklar; Puzzle-geçmeli, Rulo, Düz olarak monte edilebilir.

KRAIBURG hayvan yatakları “DIN” konfor standart üretiminde : İnek -Buzağı – Besi – Deve- At -Köpek – Keçi- Koyun – Domuz- Gergedan altlık ve yatakları üretirken ve özel ihtiyaç ve taleplere uygun kauçuk altlık ve zemin malzemeleri üretir.

Döşekleri ve Yatak’ları karşılaştırdıkları çalışmalarında, toplam kirlilik puanının Döşekler üzerinde yatan ineklerde yüksek 7.50 iken kauçuk Yatak’lar üzerinde yatan ineklerde ise 6.95 (P = 0.074) olarak saptandığını bildirmektedirler.

Döşek kaplı beton ile saman kaplı betonu karşılaştırdıkları çalışmalarında, ineklerin derin sap serildiğinde bu yatma yerini daha çok tercih ettiklerini ve çok az altlık atıldığında ise Döşek kaplı durakları tercih ettiklerini bildirmektedirler.

15 mm kalınlığında kauçuk altlık, 21 mm kalınlığında “Konfor Mat” ve beton zemini karşılaştırdığı çalışmasında, en çok tercih edilen altlık malzemesisin konfor altlık olduğu daha sonra kauçuk altlıkların tercih edildiği ve en son olarak da beton zeminin kullanıldığını bildirmektedirler.

Döşekler üzerine serilmesi gereken talaş miktarının belirlenmesi amaçlı yürüttükleri çalışmalarında, 7,5 kg talaş ile kaplı döşek kullanıldığında ineklerin her 24 saatte 13,8 ± 0,53 saat, yeteri kadar talaş serildiğinde ise bu sürenin her 24 saatte 12,3 ± 0,53 saat olarak tespit edildiğini bildirmektedirler. Ayrıca, 7,5 kg talaş kaplı döşek kullanıldığında ineklerin duraklarda, ön ayakları ile geçirdikleri sürenin daha kısa olduğunu bildirmektedirler.

Yatak Kalite Kriterleri

• Dayanıklılık
• Şeklini koruma
• Temizlik ölçütü
• Bakım kolaylığı
• Konfor
  • Yumuşaklık
  • Isı yalıtımı
  • Kayma direnci

BARINAKLARDA HAYVAN ÜZERİNDE OLUŞAN BASKILARI ŞU ŞEKİLDE SIRALAYABİLİRİZ:

Kritik temas alanları yattıkları zaman eklemler ve yürüme esnasında ise tırnaklar dır.

Dr Benz

Stres (baskı) kaynakları

Sert zemin yüzünden fiziksel baskı, idrar ve gübreden kaynaklanan kimyasal baskı, çeşitli sebeplerden dolayı psikolojik stres ( dar mekanlarda rütbe kavgaları, kaygan zemin, sağımın gecikmesi), yüksek enfeksiyon yüzünden mikrobiyal baskı (kirli yüzeyler, yabancı bir hayvan girişinden kaynaklanan artış), yüksek verim yüzünden metabolizma baskısı. Hayvanların yürüdükleri zeminin yürüyüş açısından uygun materyalden yapılması verimlilik açısından önemlidir.

Hareketlilik

Yürüme alanlarının optimal olmadığı zamanlarda hayvanlarda hareketlilik, yeme gitme sıklığı, toplam yeme gitme sayısı ve sıcak aktiviteleri (kızgınlık belirtileri, kuyruk yalama davranışı) azalır bununla birlikte ayakta durma, yaralanmalar ve tırnaklardaki mekanik baskı artar. Tüm bunların sonucu olarak bulaşıcı tırnak hastalıkları, yaralanma riski, dengesiz beslenmeye ve az hareketliliğe bağlı olarak asidosis ve ketosis riski artar.

Unutulmamalıdır ki sığırlarda vücut oranları farklı olsa dahi, tırnak yapısı nispeten değişmez ve tırnakların yüzeye uyguladığı baskı zamanla artar. Ayak hastalıkları hayvanların verimlerine dolaylı olarak etkide bulunur ve bunun anlamı ise şöyledir; Tırnak hastalığı olan hayvan acı çeker, yeme gitme isteği azalır ve sıklıkla yeme gidemediğinden bir defa da fazla yem tüketir veya yeme fazla gidemediği için ihtiyacı olan besini yediği yemlerden alamaz. Bu sebepten veriminde düşme, kızgınlık periyotların da düzensizlik, sakin kızgınlık geçirme oranının artması gibi verimi etkileyen sorunlar ile karşılaşılır.

Ahır zeminleri

Yürüyüş Yolları

Ahır yürüyüş yolları, üzerinde mobil ve sabit gübre sıyırıcı ve traktör çalışabilen alanlar ile özel ve özen gereken alanlarda uygulanabilir. Tırnak dostu, kayma direnci yüksek ekonomik, ergonomik, yumuşak, kauçuktan imal, hayvan dostu yürüyüş yolları için zemin

Sıyırıcı yolları zeminleri

Altındaki paralel güçlendirme hattı sayesinde Üzerinde sıyırıcı ve araç * çalışabilen KRAIBURG kauçuk ahır zeminleri kaplaması. Hayvanların konfor ve refahını artırır; Hayvanın yere güvenli ve doğru basmasını sağlayarak; Ayak hastalıkları ve topallık oluşmasını engeller. Kayma-düşme yaralanmalarını azaltır. Kızışma davranışlarının kolay gözlemlenmesini sağlar. Bakım gerektirmez, temizlenmesi kolaydır, bakteri üretmez, koku yapmaz, buz tutmaz.

Sağımhane Zeminleri

Bol su kullanılan, temizlik ve hijyenin önemli olduğu, üzerinde sıyırıcı ve araç çalışmayan alanlarda. Örneğin, balık kılçığı, paralel ve özel yapım Rotary carrousel sağımhaneler ve bekleme alanları uygulamalarında. Daha kısa sürede sağım, daha az sağım stresi, emniyetli giriş, çıkış ve kolay süt kontrolü sağlar.

Kauçuk Mazgallı Ahır Zeminleri

Kauçuk mazgallı ızgara ahır zeminleri hayvan konforunu ve refahını artırır. Daha az veterinerlik ve daha fazla et ve süt verimi sağlar. Amonyak emisyonunu azaltmak ve kontrolü için önemli katkı sağlayan kauçuk mazgallı zeminler kolay temizlik ve dezenfekte edilirler. Esnek dışkı kanal kenarları daha iyi gübre geçişini sağlar ve dolayısıyla kendini daha iyi temizler.