Barınaklar; iç sıcaklık +5/+21°C olacak şekilde inşa edilmelidir. Süt sığırları için +5 ile + 21 °C arası sıcaklıklar uygun olmakla birlikte, ideal çevre ısısı +10/ +15 °C ’dir. Yeterli yem vermek şartıyla –25 °C kadar inen ısılarda bile süt sığırlarının verimlerinde önemli bir düşme olmaz ve sağlıkları bozulmaz. +25 °C’yi, özellikle de +34 °C’yi geçen sıcaklıkların hayvanlara ciddi zarar verdiği unutulmamalıdır. Bunun için ahır havalandırması gereklidir.

Hava miktarı

Sağmal inekler 50 m³ Genç hayvan ve düveler 20 m³ buzağılar ise 20m³ saate hava solurlar.

Ahır havalandırması ve soğutma sitemleri

Ahırlarda hava kalitesi artırmak için üzeri kapalı ahır binalarının rutubet kaynaklarının engellenmesi veya bertaraf edilmesi gerekir. İyi bir havalandırma sistemi; nem, gaz ve toz seviyelerini kabul edilebilir seviyelere indirmek için binanın içine yeterince temiz hava taşımalıdır.

• Sıcak hava soğuk havadan daha fazla nem tutar
• Sıcak hava soğuk havadan daha hafiftir (Avogadro Yasası olarak bilinir)

Hayvanlar, nefes alıp verirken havaya çok miktarda nem bırakırlar ve yeterli havalandırılmaması durumunda binada yüksek bağıl nem oluşturur. Yüksek nem, ortamda bulunan her tür malzemenin ıslatma yeteneğine sahip yoğuşma potansiyelini arttırır. Hayvan ortamlarında bulunan amonyak gazı, bu nemle kolayca birleşir ve bir kimyasal olan amonyum hidroksit oluşur.

Serbest kalan nem yaygın olarak hayvan ortamlarında bulunan toz, asit ve gazların reaksiyona girerek korozyon oranını önemli ölçüde hızlandıran bir ortam sağlar. Ahırlarda bulunan yaygın bakteri kolonileri, bina ve ekipman yüzeylerinde, bakteri üremesine ve diğer aşındırıcı asitlerin üretilmesine izin veren bio filmler oluşturma eğilimindedir.

Temel olarak, bir binanın içindeki sıcaklık dışarıdan daha sıcak olduğunda, geceleri yoğuşma meydana gelir. Ilık, nemli hava yükselir ve soğuk çatı ile soğur. Soğudukça nem tutamaz. Aşırı nemin tavandaki yoğunlaşma damlaları gibi sona ermesi: ahır zemininden yukarı doğru yüzen bir nem bulutu düşünün.

Genellikle, işletmeler yeren tasarruf etmek için bir ahırı sıkılaştırır. Ne yazık ki, bu uygulama ahırlarda hava kalitesi ve sirkülasyon hızını azaltır ve bina sıcaklığını ve nem seviyesinin yükselmesini sağlar. Fan havalandırmalı ahırlarda, gereken nemi sürekli olarak almak için en az bir egzoz fanının çalışmasını sağlayın. Doğal olarak havalandırılan ahırlar nemi kontrol etmek için sabit bir hava değişimi gerektirir.

Doğal Havalandırma

Çatı eğimi 4 / 12 neredeyse 30 derece olmalıdır. Çatı eğimi aynı zamanda doğal olarak havalandırılan bir binanın performansını da etkiler. Uygun bir çatı eğimi, bina içindeki hava karışımını ve binadaki havalandırma oranını artırır. İdeal çatı eğimi 4:12’dir. Sığ bir çatı eğimi (3:12’den az) veya düz bir tavan, kaldırma kuvveti nedeniyle hava hareketini azaltacaktır. Bu, hava boşluklarının durgunlaşmasına, havalandırma oranının azalmasına ve nem, ısı, gaz ve koku birikiminin artmasına neden olur. Daha dik bir çatı eğimi, kaldırma kuvveti nedeniyle yukarı doğru hava hareketini artırabilir, bu da hava değişim oranını artırır. Bununla birlikte, 6:12’den büyük çatı eğimleri, gelen havanın içerideki havayla karışmadan binadan çıkmasına neden olabilir, bu da hayvan bölgesinde hava karışımının zayıf olmasına ve nemli, bayat, sıcak hava ceplerinin oluşmasına neden olabilir.

Ahır perde sistemleri

Mekanik ve doğal havalandırma sisteminin birleşimi olan karma (Hibrit) havalandırma sistemi kışın havalandırmaya yardımcı olacaktır.

Mekanik havalandırma

Fan sistemleri

Mekanik sistemler fanlar sayesinde hava akımı sağlanır. Fan seçimi, tüm havalandırma sistemleri içinde işletme maliyetleri üzerinde en yüksek etkiye sahiptir.

Doğal havalandırmada hedef;

1- Barınak içerisinde ortaya çıkan fazla ısı, nem, mikroorganizma, toz ve gazları sürekli olarak uzaklaştırıp, yerine dışarıdan içeriye temiz/taze hava girişini sağlamak,

2- Temiz havanın barınak içerisinde, doğru hızda/akımda eşit ve standart dağılımı sağlamak, olmalıdır.

Ahır içi havalandırmanın önemi

Barınak içinde hayvanlardan sürekli bir şekilde yayılan sıcak hava ve nem, bina içindeki en yüksek nokta olan çatıdan veya bacadan çıkamazsa yoğunlaşarak bina içinde kalacaktır. Hava soğuduğunda altlıkların üzerine su olarak (yoğuşma) geri düşecek ve bakterilerin gelişimi için uygun bir ortam yaratacaktır.

%75’in üzerinde bağıl nemde patojen mikroorganizmalar hayvandan hayvana yayılımlarını sağlayacak kadar bir süre canlı kalabilirler. Ancak %75’in altındaki bağıl nem seviyelerinde virüsler saçılımdan (nefesle verme) sonra hayatiyetini kaybederler.

Ülkemizde hayvan barınaklarının çoğunluğunda nem oranı, mikroorganizmaların 40 dk. Canlı kalabileceği bir ortamın oluşmasına imkân vermektedir. Barınakta bağıl nem oranın % 75’in üzerine çıkmasına izin vermeyecek tarzda sürekli havalandırma sağlanmalıdır.

Ağılardaki kötü hava, solunum yolları hastalıklarına yakalanma riskini artırdığı gibi yemden yararlanmayı ve verimi de olumsuz yönde etkilemektedir. Barınak içerisinde hava sıcaklığını yükseltmek için asla havalandırma kısıtlanmamalıdır. Her küçükbaş hayvan için 4,0 m³ hava hesap edilmelidir. Ahıra taze hava girişini ve ağılda oluşan pis koku ve nemli havanın çıkışını sağlayacak yeterli büyüklükte pencere sistemi ve havalandırma bacaları olmalıdır.

Baca etkisiyle doğal havalandırma Doğal havalandırmada, giriş ve çıkışların doğru dengelenmesi gerekmektedir. Sıcak hava binanın çatısından çıkabiliyorsa, yan girişlerden binanın içerisine doğru temiz hava çeker. Bu hava değişimi baca etkisinin korunmasını sağlar. Çıkış, havalandırma girişinden en az 1,5 m yukarıda olmalıdır. Yan açıklıktan giren temiz hava, ortamda bulunan zararlı gazları, nemi 8 ve sıcak havayı uzaklaştırır. Çatı sıcaklığının içeriye yansımasını da azaltmaya yardımcı olur.